آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

نتیجه گیری

خودآسیب رسانی نوجوانان در انجام پایان نامه دکتری روانشناسی حاضر از جنبه های مختلف شامل ماهیت، تعریف، انواع ،عوامل خطر و پیش بینی کننده های روان شناختی و اجتماعی،رابطه با اقدام خودکشی و احتمال خودکشی بررسی شد. در انجام پایان نامه حاضر از دو روش موازی و مکمل برای پاسخ به سوالات و آزمودن فرضیه ها استفاده شد. بریدن و زخمی کردن بخش های بدن با تیغ یا اشیای نوک تیز دیگر روش غالب خودآسیب رسانی در نزد نوجوانان است. نوجوانان خودآسیب رسان با دو هدف رهایی یافتن از دردهای هیجانی و یا برای نشان دادن قدرت به همسالان این عمل را انجام می دهند.  علاوه بر این انگیزه های دیگری  که براساس یافته های کمی برای خودآسیب رسانی شناسایی شد عبارت بودند از پذیرش گروهی،ابراز آشفتگی،اثبات خود، انتقام گرفتن،ضد خودکشی، تنظیم هیجانی،جدا کردن خود از دیگران، ضد تجزیه ای. 
براساس یافته های بخش کیفی مسیرها و عواملی که در ایجاد انواع خودآسیب رسانی مستقیم از نوع رهایی بخش و قدرت بخش وجود داشتند در قالب دو مدل جداگانه پیشنهاد داده شد. براساس مضامینی که در مصاحبه شناسایی شد، خودآسیب رسانی رهایی بخش واکنشی به تعارض با مراجع قدرت (مثل پدر و مادر) است و یا به دنبال قطع ارتباط با دوستان صمیمی انجام می شود. فرایندهایی که در ایجاد این واکنش نقش دارند عبارتند از ناتوانی در تحمل هیجان ها، نقص حل مساله و نقص در خودتسکین بخشی. به علاوه داشتن الگوهای خودآسیب رسانی در بین همسالان یا اعضای خانواده نیز عاملی مهم در انجام این رفتار است اما این عامل به نظر نمی رسد یک عامل اختصاصی باشد چه اینکه نتایج بخش کمی همبستگی ها نشان داد که نوجوانانی هم که رفتارهای خودآسیب رسانی غیرمستقیم انجام می دهند با این نوع الگوهای اجتماعی در بین همسالان شان مواجه بوده اند ولی در موقعیت های تعارض ارتباطی به صورت مستقیم به خود آسیب نمی زنند.
 براساس مصاحبه های انجام شده مدلی که در اغلب موارد تبیین کننده خودآسیب رسانی مستقیم است مدل چانه زنی و پیغام دهی خودجرحی (هاگن، واتسون، همرستاین ، 2008) است. از منظر مدل چهارعاملی خود جرحی (ناک،2007) نیز مهم ترین عملکرد خودآسیب رسانی برای نوجوانان ایرانی در نقش یک تقویت کننده منفی در موقعیت های اجتماعی است. نوجوانانی که خودجرحی می کنند در مواجهه با انتقاد و تعارض های شدیدی که با والدین یا مراجع قدرت که در اغلب موارد ویژگی های آزارگرانه دارند، برای انتقال پیامی که به شیوه دیگری قابل بیان شدن و به حساب آمدن نیست به خودجرحی دست می زنند و از خودجرحی کردن به عنوان راهبردی برای چانه زدن روی برآوردن نیازهای شان استفاده می کنند. اگر چه در یافته های بخش کمی انگیزه های درون فردی هم برای خودجرحی شناسایی شده است به نظر می رسد در اغلب نوجوانان آزاردیده رهایی از موقعیت های اجتماعی منفی و آزار رسان مهم ترین انگیزه خودآسیب رسانی از نوع خودجرحی است. بنابراین با توجه به نقش پررنگ عوامل اجتماعی در خودجرحی نوجوانان ایرانی احتمالاً آموزش مهارت های ارتباط بین فردی موثر، تحمل شرایط و موقعیت های اجتماعی دشوار و حل مساله اجتماعی ممکن است در قالب برنامه های پیشگیری یا درمان روی این گروه از نوجوانان مفیدتر باشد تا تمرکز بر روی مهارت های شناختی و رفتاری که هدف شان خنثی سازی واکنش های هیجانی افراطی است.

جهت دانلود رایگان پایان نامه دکتری کلیک کنید

در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به دانلود رایگان پایان نامه دکتری در سایر رشته ها به بخش مقالات وبسایت مراجعه نمایید.