آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

نتیجه‌گیری

نماز در دین زرتشتی ویژه‌ی اهورامزدا است و تنها اوست که شایسته‌ی عبادت است. نماز زرتشتیان بیشتر به شکل فردی و در پنج گاه شبانه‌روز بجا آورده می‌شود. محتوای نماز زرتشتی ستایش اهورامزدا و سپاس‌گزاری از اوست. قبله یا سمت و سوی نماز آن‌ها نور است. در این دین فرد برای به جای آوردن نماز خود باید وضو بگیرد، پوشاک ویژه‌ی نماز، سدره، را به تن کند.
در مسیحیت نماز به آن شکلی که در دین زرتشتی با آن آشنا شدیم، وجود ندارد. عبادت مسیحی بیشتر به صورت جمعی و در کلیسا بجا آورده می‌شود. نماز مسیحی به صورت دعاهایی برای سپاس‌گزاری از خداوند و درخواست برآورده شدن نیازها ادا می‌شود. در مسیحیت قبله‌گاهی وجود ندارد.
در مانویت نماز گزاردن برای ستایش ایزدان گوناگون انجام می‌شد. چهار نماز در شبانه‌روز بجا می‌آوردند که قبله‌ی دو تای آن‌ها خورشید و قبله‌ی آن دو نماز دیگر ماه بود. محتوای این نمازها ستایش ایزدان مختلف و درخواست کمک از آن‌ها بود. در نماز مانوی سجده وجود دارد که در دو دین زرتشتی و مسیحی وجود ندارد. نمازهای روزانه در مانویت با وضو گرفتن انجام می‌شود و در صورت نبود آب می‌توان تیمم کرد.
زرتشتیان در دین خود روزه‌ای ندارند؛ چرا که بر این باورند که بدن انسان برای فعالیت به مواد غذایی نیازمند است و در صورت نخوردن خوراکی، فرد مرتکب گناه شده است. آن‌ها فقط در چند روز خاص از خوردن گوشت پرهیز می‌کنند.
روزه‌ی مسيحيان در گذشته و در زمان حضرت عیسی متفاوت بود. حضرت عیسی پس از آن که یوحنای معمدان او را تعمید داد به مدت چهل روز در بیابان روزه گرفت. به یادگار این روزه مسیحیان چله‌ی روزه‌گیری را بنا نهادند که چهل روز بود و چهارشنبه پیش از عید احیای مسیحیت آغاز می‌شد و شنبه پیش از عید فصح پایان می‌گرفت. با گذر زمان درازا و شیوه‌ی روزه گرفتن دچار دگرگونی شد. امروزه چله‌ی روزه‌گیری رفته رفته از رونق افتاده است و مسیحیان پارسا تنها جمعه قدسی، سالروز مرگ عیسی مسیح و چهارشنبه پیش از عید احیای مسیحیت را روزه می‌گیرند. روزه‌ی آن‌ها عبارت از این است که در هر روز بیش از یک وعده‌ی غذا نمی‌خورند. روزه‌گیری مسیحیت-به ویژه نزد کاتولیک‌ها-بیش از پیش از زندگانی شخصی فرد پیروی می‌کند.
روزه در دين مسيح، به‌منظور صواب و نجات از گناه، بجا آورده نمي‌شود، زيرا با ريخته شدن خون مسيح بر صليب و مرگ و دفن و قيام او نجات از گناه و طريق راه يافتن انسان به حضور خدا، مهيا گرديده است. هدف اصلي روزه در دين مسيح اين است که با فروتني به خدا تقرب جويند و اوقاتي را در دعا و مناجات به سر برند .
مانویان دو نوع روزه داشتند که یکی از آن‌ها دو روز کامل و دیگری از صبح تا غروب بود. مانویان در مواردی همیشه از برخی خوراکی‌ها پرهیز داشتند که خود به نوعی روزه به شمار می‌آید. آن‌ها نوعی روزه معنوی هم داشتند که تحت تأثیر دین زرتشتی قرار داشت. مانویان سه مهر بر دهان، دست و دل داشتند که به ترتیب همسان خودداری از گفتار، کردار و پندار نیک‌اند.
زیارت زرتشتیان در موارد معینی از سال به اماکن مقدس زرتشتی که پیر خوانده می‌شوند صورت می‌گیرد. زمان زیارت بیشتر افراد فرصت این را دارند که هر پنج نماز خود را بجا آورند. از کارهایی که در زمان زیارت انجام می‌شوند اوستا خوانی، خواندن نمازهای پنجگانه شبانه‌روز و خواندن دعاها را می‌توان نام برد. هنگام زیارت از زمان‌هایی است که بیشتر افراد همه‌ی شب یا بیشترین بخش آن را بیدار می‌مانند.
بیت‌المقدس و روم در مسیحیت از دیگر زیارت‌گاه‌ها پر رونق‌تر هستند. مسیحیان نیز تلاش می‌کنند همه‌ی شب را در هنگام زیارت در مکان زیارت بیدار بمانند. آن‌ها بسته به مکانی که به زیارت آن رفته‌اند‌ هدایایی با خود می‌برند. از مهم‌ترین اهداف مسیحیان برای زیارت درخواست شفای جسمانی در هنگام ابتلای خود فرد یا کسی از بستگان به بیماری‌های صعب‌العلاج است. مسیحیان اشتیاق زیادی برای تکرار زیارت خود دارند.
با توجه به منابعي كه در دسترس است، در مانويت پديده‌اي به نام زيارت نبوده است. تنها جشن بما در ميان مانويان وجود داشته است كه سالروز عروج ماني است و شايد بتوان آن را به نوعي زيارت ناميد.
زکات که در میان زرتشتیان داد و دهش خوانده می‌شود، به سه روش نیاز، اشوداد و گاهان‌بار انجام می‌شود. به داد و دهش و کمک به مستمندان در گات‌ها، و اندرزنامه‌های پهلوی سفارش زیادی شده است. امروزه زرتشتیان به بهترین شکل ممکن داد و دهش می‌کنند که نتیجه‌ی اقلیتی توانمند، یگانه و باسواد و با فرهنگ در کشور است.
مسيحيان بر اين باور بودند كه زكات آداب ديني مربوط به كتاب عهد عتيق است و چند باري كه در كتاب عهد جديد به آن اشاره شده است صحبت از زمان مرتبط با كتاب عهد عتيق است. بعدها با گسترش مسيحيت و نياز مالي براي اداره كليسا و امور مربوط به آن تبديل به تكليفي ديني شد كه با شروع اصلاحات در قرن هجدهم به پايان راه خود به عنوان تكليف ديني رسيد.
در مانويت پرداخت زکات و گرفتن روزه و گزاردن نماز تکليف عمومي بوده و همه طبقات را شامل مي‌شده است. صدقه دادن از واجبات اين دين بود. مانويان بيش از غذاي يک روز و لباس يک سال از مال دنيا بر نمي‌گرفتند. دريافت كنندگان اصلي زكات در مانويت، گروه برگزيدگان بودند كه به خاطر جايگاه خود و به دلايل ديني قادر به كشاورزي و آماده‌سازي خوراك نبودند.

در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به مشاوره در زمینه آموزش انجام پايان نامه‌ي ارشد فرهنگ و زبان باستان با ما در ارتباط باشید.